Celem każdego menedżera jest rozwijanie umiejętności i autonomii swoich żołnierzy, aby uzyskać jak największą skuteczność dla powodzenia swojej misji.
Jednak niektórzy walczą w swojej roli lidera. Dlaczego to, co działa u jednej osoby, okazuje się całkowicie nieskuteczne u innej? Dlaczego to, co zadziałało podczas zarządzania jednym projektem, sromotnie kończy się niepowodzeniem w innym?
Lider musi to zrobić dowód adaptacji i duża elastyczność. Bo jeśli dysponuje całą gamą narzędzi, na których może polegać w realizacji swoich misji, zawsze ograniczanie się do tych samych metod bez poświęcania czasu na dalszą ocenę sytuacji i zaangażowanych pracowników byłoby czystym szaleństwem.
Ale potem… Jak dostosować swój styl zarządzania do każdej sytuacji i według zaangażowanych osób, aby osiągnąć założone cele?
Szybka nawigacja
- Czym jest zarządzanie sytuacyjne?
- 4 style przywództwa według Hersey i Blanchard
- 4 poziomy dojrzałości
- Jaki styl przywództwa w jakiej sytuacji?
Co to jest zarządzanie sytuacyjne?
Paul Hersey – amerykański ekonomista specjalizujący się w zarządzaniu – oraz Kenneth Blanchard – amerykański pisarz specjalizujący się w zarządzaniu – są twórcami tzw. teorii przywództwa sytuacyjnego. Ustalili, że aby być optymalnym, styl zarządzania lidera musi być dostosowany do osoby lub grupy, za którą jest odpowiedzialny. To, w zależności w szczególności od dojrzałości zawodowej i motywacji każdej osoby, jest niezbędnym elementem autonomii w pracy.
Dwóch amerykańskich ekspertów uważa, że aby być dobrym w swojej misji, lider musi przeanalizować i dostosować się do umiejętności (wiedza), doświadczenia (know-how) i motywacji (chęci do działania) każdej osoby w każdej z powierzonych misji. Jest to tym bardziej prawdziwe w dzisiejszym świecie zawodowym, który nieustannie się zmienia. Świat, który rozwija się z dużą prędkością i we wszystkich kierunkach, w którym kluczowe jest szybkie i ciągłe dostosowywanie się, jeśli nie chcesz być na uboczu.
Uwaga : stopień dojrzałości zawodowej będzie określony dla każdego projektu/zadania, a nie określony w sposób ogólny i definitywny, ponieważ jednostka może wykazać się dużą dojrzałością zawodową do takiej działalności, natomiast przy zupełnie innym projekcie będzie bardziej niedojrzała.
4 style przywództwa według Hersey i Blanchard
W związku z tym zdefiniowano model według 4 głównych stylów zarządzania: dyrektywnego, perswazyjnego, partycypacyjnego i delegacyjnego, które menedżer musi przyjąć w zależności od okoliczności i które charakteryzują się następującymi cechami:
- zarządzanie dyrektywami (styl 1 lub S1) : kierownik dyktuje swoim pracownikom, co mają robić i jak to robić, bez dalszych informacji. Wszyscy będą musieli wykonać co do joty to, o co ich poproszono.
- perswazyjne zarządzanie (Styl 2 lub S2) : kierownik przekonuje i kieruje swoimi żołnierzami, dostarczając im pewnych danych.
- zarządzanie partycypacyjne (Styl 3 lub S3) : menedżer bardziej angażuje swój zespół. Decyzje podejmowane są kolegialnie i zachęcane do podejmowania inicjatyw.
- zarządzanie delegowane (Styl 4 lub S4) : zachowując pewną perspektywę i pozostając dostępnym, menedżer deleguje dużą część swoich obowiązków na swoich pracowników.
4 poziomy dojrzałości
Hersey i Blanchard zdeterminowani 4 poziomy dojrzałości, zdefiniowane zgodnie z potrzebą osiągnięcia i samorealizacji każdej osoby, jej umiejętnościami, a także stopniem motywacji do osiągania wyznaczonych celów i ogólnego sukcesu firmy . Nie są one w żadnym wypadku oceną wartości dla osoby jako takiej, ale są dobrze przypisane do bardzo konkretnego zadania / projektu.
Te 4 poziomy są oznaczone literą „M” dla Dojrzałość i są zdefiniowane w następujący sposób:
- M1 : osoby o zbyt małej wiedzy, o zbyt małej – jeśli w ogóle – kwalifikacjach, aby móc być niezależnymi.
- M2 : chętni współpracownicy, ale nie posiadający wszystkich umiejętności niezbędnych do realizacji projektu.
- M3 : wolontariusze z odpowiednią wiedzą do wykonania zadania, ale bez pewności siebie.
- M4 : wysoko wykwalifikowani i zmotywowani, nasyceni niezbędną pewnością siebie, osoby te są w pełni zdolne do samodzielnego poruszania się naprzód oraz podejmowania inicjatyw i decyzji, jeśli to konieczne.
Hersey uważa również, że możemy ponadto wyróżnić 4 stopnie wykonania (w języku angielskim „Do”, symbolizowane literą D), które można poprawić poprzez odpowiednie zarządzanie:
- D1 : mało umiejętności i małe zaangażowanie
- D2 : mało umiejętności, ale bardzo dobrowolne
- D3 : dobre umiejętności, ale słabe lub zmienne zaangażowanie
- D4 : dobre umiejętności i duże zaangażowanie
Adaptacja sytuacyjna: zmiana koloru stroju kameleonów byłaby przede wszystkim środkiem komunikacji społecznej (różny kolor w zależności od odczuwanych emocji, parady itp.), ale pełniłaby również funkcję kamuflażu.
Jaki styl przywództwa przyjąć w jakiej sytuacji?
W zależności od tych zmiennych menedżer przyjmuje swoją postawę, aby zmaksymalizować efektywność swojego zarządzania, a tym samym doprowadzić wszystkich do sukcesu, zarówno indywidualnie, jak i zbiorowo.
Tak więc, jako menedżer, musisz opanować te 4 różne style zarządzania i wiedzieć, jak łatwo przechodzić między nimi w zależności od okoliczności i osoby przed tobą. Twoim celem jest zawsze rozwijanie autonomii pracowników w pracy, kluczowego elementu w realizacji projektów i osiąganiu celów.
Kierownictwo dyrektywy (mówiąc)
Przyjmiesz kierownictwo dyrektywne, gdy poziom dojrzałości Twojego pracownika do tego zadania będzie najniższy (M1): początkujący pracownicy o niskich kwalifikacjach; młodzi pracownicy z niewielkim doświadczeniem w świecie pracy; osoby z pewnymi niepełnosprawnościami; pracownicy, którzy nie są przyzwyczajeni do pracy nad bardzo konkretnym projektem, który wymaga określonych umiejętności i/lub procesów; itp.
Twoja rola - postawa do przyjęcia: decydować, organizować pracę, podawać jasne i precyzyjne instrukcje oraz zapewniać ich przestrzeganie.
Przekonujące przywództwo (sprzedaż)
Ten styl zarządzania zalecany jest pracownikom o bardziej asertywnych niż dotychczasowe umiejętnościach, ale nie posiadających wszystkich kart i doświadczenia niezbędnego do wykonania powierzonego im zadania. Lub którzy nie są do końca przekonani do samego projektu, brakuje im motywacji lub/i potrzebują więcej wyjaśnień, aby zacząć.
Twoja rola - postawa do przyjęcia: decydować, przekonywać, wyjaśniać, mobilizować, jednoczyć, motywować i kontrolować.
Przywództwo partycypacyjne
Styl, który należy przyjąć w stosunku do członków zespołu, którzy mają dużą dawkę wiedzy i know-how na temat wykonywanego zadania i którym nie brakuje motywacji ani entuzjazmu, ale którzy mogą potrzebować pocieszenia w podejmowaniu decyzji i/lub dokonywaniu wyborów przez cały projekt.
Twoja rola - postawa do przyjęcia: zachęcać do dialogu i inicjatyw, słuchać, uspokajać, doradzać, dzielić się, angażować w podejmowanie decyzji.
Przywództwo delegowane (delegowanie)
Ten ostatni poziom zarządzania jest zarezerwowany dla Twoich najbardziej doświadczonych pracowników, do których masz pełne zaufanie i o których wiesz, że są w stanie wykonać takie lub takie zadanie bez Twojej interwencji.
Twoja rola - postawa do przyjęcia: wzmacniać, przekazywać, delegować, być dostępnym, ufać.
Błędem byłoby przyjęcie tego samego stylu zarządzania ze wszystkimi i we wszystkich okolicznościach. Całkowite oddelegowanie projektu nowemu pracownikowi w serwisie lub firmie lub zarządzanie w trybie dyrektywnym kolega już zepsuty i uznany za eksperta w danym zadaniu doprowadzi Cię prosto do ściany! Demotywacja, utrata punktów odniesienia, brak pewności siebie, marnowanie energii i talentu, a przede wszystkim porażka gwarantowana!
